امید سلیمی بنی: تحقیقی که ستاد مبارزه با مواد مخدر با همکاری دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در تابستان سال 90 انجام داده، نشان می دهد بیش از 72 هزار زن معتاد در کشور وجود دارد.
این تحقیق، همچنین نشان می دهد سهم زنان معتاد از کل جامعه یک میلیون و 200 هزار نفری معتادان، از 6 درصد بیشتر نشده، ولی مشکلات آنان بسیار بیشتر از سایر معتادان غیر همجنسشان است.
به گفته یک جامعه شناس و محقق حوزه زنان، این تحقیق نشان می دهد اکثر زنان معتادی که در تهران، به اعتیاد گرفتارند، کارتن خواب هستند و بدون داشتن مهارت شغلی زندگی می گذرانند.
ژاله شادی طلب در گفتگو با ایسنا، ضمن بیان این یافته ها، اعلام می کند برای این زنان، در کل تهران، یک پناهگاه‌ مناسب در وجود ندارد و تنها یک "سرپناه" برای زنان معتاد وجود دارد. آن هم در حالی که با ظرفیت 40 نفری در فصل سرما به 80 نفر خدمات می‌دهد.
به عبارت دیگر از میان تعداد انبوهی از زنان معتاد تهرانی که به فحشا و کارتن خوابی تن در داده اند، تنها در زمستان، 80 نفر شانس آن را دارند که از سرما یخ نزنند.
نتایج این تحقیق در حالی منتشر می شود که مطابق قانون، سازمانهای حمایتی مثل بهزیستی، موظف به تهیه احتیاجات ابتدایی این زنان در قالب اقشار آسیب پذیر هستند. سازمان بهزیستی نیز با وجودی که به روشنی اعلام نکرده چند مرکز را در کل کشور زیر پوشش خود دارد، پیش از این، جسته گریخته از افتتاح یکی دو مرکز نگهداری از زنان معتاد در استانهای خراسان جنوبی و هرمزگان خبر داده است.

زنان معتاد جنوب تهران، بیکار، بی سواد و بی خانمان هستند
شادی طلب، با اعلام اینکه "اکثر زنان معتاد مراجعه کننده به مراکز نگهداری در تهران، گفته اند خانه دار هستند،" توضیح می دهد: " زنان معتاد جنوب شهر مهارت شغلی نداشته و همه آنها تجربه ازدواج در سن پایین را داشته‌اند. بخش زیادی از این گروه از زنان به صورت انتخابی یا اجباری خانواده را ترک کرده‌اند. لذا ازحمایت‌های خانواده نیز بهره‌ای نمی‌برند و حتی بعد از ترک مصرف مواد مخدر مایل به بازگشت به خانواده نیستند."
به گفته این استاد بازنشسته جامعه شناسی، زنان معتاد جنوب شهر غالبا مدرسه را در سطح ابتدایی و راهنمایی رها کرده‌اند لذا از نظر آموزشی در سطح بسیار پایین‌تری نسبت به زنان معتاد مرکز شهر هستند. زنان جنوب شهر به علت سواد کم تقریبا مهارت شغلی ندارند و همه آنها تجربه ازدواج در سن پایین و گاه دو تا سه ازدواج را نیز داشته‌اند.
این تحقیق نشان می دهد بستری کردن این زنان در دوره های 28 روزه سم زدایی، فایده ای ندارد و زنان بهبودیافته به علت نداشتن محل‌درآمد مناسب به چرخه تن‌فروشی و اعتیاد باز‌می‌گردند.
یافته ها نشان می دهد زنان معتاد معمولا دارای مهارت‌های شغلی نیستندآنها یا شغلی پیدا نمی‌کنند یا توسط کارفرما استثمار می‌شوند لذا چون بعد از ترک اعتیاد هم ممر درآمد مناسبی ندارند راه دیگری جز کارتن خوابی پیدا نمی‌کنند و دوباره به چرخه تن فروشی و اعتیاد باز می‌گردند.

چرا زنان تهرانی معتاد می شوند؟
تحقیقات گذشته در مردان معتاد نشان می داد مردان متاهل و شاغل، بیش از افراد بیکار و مجرد، به اعتیاد روی می آورند. تحقیق جدید در زنان معتاد تهران نیز چنین نظریه ای را تقویت کرده است. یافته های پژوهش اخیر نشان می دهد زنان معتاد جنوب تهران، بیشتر توسط والدین خود به مواد مخدر آلوده شده اند. شادی طلب در توضیح این موضوع می گوید: "زنان معتاد جنوب شهری مصرف مواد را با والدین آغاز کرده اند. اسکان این زنان در نقاط مختلف شهر به خصوص با تمرکز بر منطقه 12 در میدان شوش و خیام است و همچنین، بسیاری از آنها به خاطر مقابله با "درد" به مواد مخدر روی آورده اند."
این در حالی است که زنان معتاد در مرکز و شمال تهران، با همسر خود، پای بساط مواد مخدر نشسته اند. نتایج این پژوهش می گوید زنان معتاد مرکز و شمال شهر از نظر حمایت‌های خانواده از سطوح بالایی برخوردارند و خانواده از درمان آنها پشتیبانی می‌کند و مصرف مواد را با همسر خود آغازکرده‌اند.
این یافته، فرضیه هایی را که قبل از این درباره علل اعتیاد زنان کلانشهر تهران، مطرح شده بود، رد می کند. در فرضیه های سابق، موضوعاتی مانند فریب خوردن توسط تبلیغات دروغ ماهواره ها درباره داروهای لاغری، توصیه به کشیدن شیشه برای تناسب اندام و همچنین سوء مصرف مواد مخدر جهت رفع مشکلات جنسی را عامل ابتلای زنان به اعتیاد می دانست.
ولی اکنون، یافته های تحقیق جدید نشان می دهد: "در شمال و مرکز شهر، زنان با این پیش فرض که مصرف مواد دردی را تسکین می‌دهد به اعتیاد روی آورند؛ اما در جنوب شهر به طور میانگین خانواده‌ها بسیار دیرتر از مصرف فرزند خود مطلع می‌شوند."

زنان معتاد چگونه شناخته شدند؟
در تحقیق اخیر، سازمانهای غیر دولتی و NGOها عامل اصلی شناسایی این افراد بودند. به گفته شادی طلب، وضعیت زنان معتاد جنوب شهر تهران به قدری اسفناک است که شناسایی آنها کار دشواری نیست.
با این وجود کمکهایی که به آنها می شود، به هیچ عنوان کافی نیست و وضعیت آنها روز به روز بدتر می شود. این تحقیق، با استفاده از کمک افراد خیر و "سمن"هایی انجام شده که برای بهبود این افراد تلاش می کنند. با این وجود، جای خالی مراکز دولتی حمایت کننده در موضوع اعتیاد، همچنان احساس می شود.
نهادهای حمایتی مانند بهزیستی و شهرداری در بحث مقابله با آسیبهای اجتماعی در حوزه زنان، مانند زنان خیابانی و کارتن خواب، مبتلایان به HIV، دختران فراری، زنها و دختران بزهکار و همچنین متکدیان، کارنامه قابل قبولی از خود ارائه نکرده اند. مسئولان این نهادها می گویند به دلیل عدم تخصیص بودجه مناسب، توان مقابله با سیل مکرر درخواستهای مردم برای کمک را ندارند، از سوی دیگر، پژوهشها نشان می دهد بیشترین کمک به معتادان زن و مرد، توسط انجمنهای مردم نهاد انجام می شود که این سمن ها نیز هنوز مورد توجه و حمایت جدی دولت قرار نگرفته و با وجود وعده هایی مانند "وام اشتغال برای معتادان ترک کرده"، همچنان بدون حمایت دولت، به خدمت رسانی مشغولند.